Θέσεις της ΡΑΚΙ στη διαβούλευση της ΕΠΜ και του σχεδίου ΠΔ προστασίας του Κυπαρισσιακού Κόλπου

Η Ριζοσπαστική Αυτοδιοικητική Κίνηση Τριφυλίας κατέθεσε τις απόψεις και τις ενστάσεις της στη διαβούλευση του ΥΠΕΚΑ για την ΕΠΜ και το σχέδιο ΠΔ για την προστασία των περιοχών NATURA του Κυπαρισσιακού Κόλπου. Πιστή στις καταστατικές της αρχές και θέσεις, πρωτοστατεί σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, οικολογίας και αειφόρου ανάπτυξης. Η ΡΑΚΙ θα πρωταγωνιστεί κάθε φορά που το περιβάλλον και η αρμονική σχέση του με τον άνθρωπο θα απειλείται.

ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ, 08-09-2014

ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ   ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ  ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ  ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ  ΓΙΑ  ΤΗΝ Ε.Π.Μ. ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ   Π.Δ. ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ

Δεν υπάρχει συνέπεια  στην ΕΠΜ μεταξύ του σκεπτικού αυτής και των προτεινόμενων μέτρων προστασίας της περιοχής Τριφυλίας. 

Με το παρόν κείμενο θα θέλαμε να εκφράσουμε τις απόψεις μας σχετικά με την υπό διαβούλευση Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη των Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000 σχετικά με τις α) ΕΖΔ GR 2550005 -  Θίνες Κυπαρισσίας (Νεοχώρι - Κυπαρισσία) και β) ΕΖΔ GR 2330008 -  Θαλάσσια Περιοχή Κόλπου Κυπαρισσίας: Ακρωτήριο Κατάκολο- Κυπαρισσία.

Προτού την παράθεση των σχετικών μας ενστάσεων επί του περιεχόμενου της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης και συγκεκριμένα των συμπερασμάτων όπως αυτά διαμορφώνονται στο Κεφάλαιο 5 «Προτάσεις Οριοθέτησης και Όρων προστασίας» και Κεφάλαιο 6 «Προτάσεις Διαχείρισης», θα θέλαμε να υποστηρίξουμε θετικά την απόφαση του ΥΠΕΚΑ να προωθήσει το απαραίτητο νομοθετικό πλαίσιο προστασίας της περιοχής του Κυπαρισσιακού Κόλπου.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε διάφορα σημεία της ΕΠΜ, η εν λόγω περιοχή μελέτης καθώς και η ευρύτερη περιοχή αυτής, αποτελούν μια από τις βασικότερες θέσεις φιλοξενίας της Θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta καθώς και ανάπτυξης των οικότοπων προτεραιότητας *2250 «Θίνες των παραλίων με Juniperus spp»  και *2270 «Θίνες με δάση από Pinus pinea και / ή Pinus pinaster» του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.

Παράλληλα όμως με έκπληξη- παρόλο την γενική διαπίστωση της ιδιαίτερης φυσικής σημαντικότητας της περιοχής- υπογραμμίζουμε κάποιες προτάσεις του μελετητή τις ΕΠΜ ως προς τον τρόπο διαχείρισης της εν λόγω περιοχής. 

Με τις παρακάτω αναφορές ουσιαστικά θέλουμε να καταδείξουμε ότι δεν υπάρχει συνέπεια μεταξύ των διαπιστώσεων της μελέτης και των μέτρων που λαμβάνει, τα οποία θεωρούμε ότι δεν αποτελούν προστασία της περιοχής αλλά των ιδιωτικών συμφερόντων, των φερομένων ως ιδιοκτητών αυτής.

ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΜ

Βασικοί στόχοι της μελέτης όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σελ.39 αυτής είναι:

• "Προστασία, διατήρηση και αποκατάσταση των ιδιαίτερα σημαντικών οικοτόπων.
• Προστασία και διατήρηση των σπανίων, απειλούμενων, ενδημικών και προστατευόμενων ειδών πανίδας, ιδίως των αρπακτικών πουλιών, καθώς και των ενδιαιτημάτων τους.
• Προστασία και διατήρηση των σπανίων, απειλούμενων, ενδημικών και προστατευόμενων ειδών χλωρίδας καθώς και των βιοτόπων τους. 
• Προστασία, διατήρηση και αποκατάσταση των αρχιτεκτονικών, ιστορικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών της περιοχής και δυναμική συσχέτισή τους με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και με τις ανάγκες για οικονομική ανάπτυξη και βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
• Προστασία, ανάδειξη και αποκατάσταση των ιδιαίτερα αξιόλογων τοπίων".

Επομένως με τα άνω δίνεται το στίγμα και η σκοπιμότητα σύνταξης της μελέτης. Η μελέτη έχει ως σκοπό όχι μόνο την προστασία αλλά και την ανάδειξη όλων εκείνων των φυσικών ή ανθρωπογενών διεργασιών που έχουν επηρεάσει βασικούς οικοτόπους της ευρύτερης περιοχής καθώς και την εφαρμογή ειδικών κανόνων αποκατάστασης και προστασίας των βασικών οικοτόπων.

A) Στην σελίδα 75 αυτής αναφέρεται ότι: «Από το σημείο αυτό και μετά, το αμμοθινικό οικοσύστημα περιλαμβάνει πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή αμμοθινική βλάστηση. Βόρεια από το Βουνάκι, το αμμοθινικό οικοσύστημα συνεχίζει χωρίς διακοπή μέχρι το Λογγάκι – Θολό (Δ.Ε. Ζαχάρως), όπου υπάρχουν καλά αναπτυγμένα πεδία με δύο γραμμές θινών και το Νεοχώριο, όπου ενδεχομένως αναπτύσσεται και τρίτη γραμμή θινών. Στο Νεοχώριο, το αμμοθινικό οικοσύστημα φτάνει στο μέγιστο πλάτος του το οποίο είναι σήμερα 380m, αλλά παλαιότερα ίσως έφτανε και τα 480 m. Στην περιοχή των εκβολών του ποταμού Νέδα, στο βόρειο άκρο της Ελαίας και στο Γιαννιτσοχώρι, το πεδίο θινών στενεύει και υποβαθμίζεται σε υποτυπώδεις θίνες μικρού πλάτους. Το εσωτερικό τμήμα της περιοχής GR2550005 περιλαμβάνει χαμηλούς έως δενδρώδεις θαμνώνες στην Κυπαρισσία και στο Καλό Νερό και δενδρώδεις θαμνώνες και πευκοδάσος στη λοφώδη περιοχή από το Βουνάκι έως τον Αγιαννάκη.»

Β) Στην σελίδα 77 αναφέρεται ότι: «Τα αμμοθινικά οικοσυστήματα της περιοχής μελέτης συγκαταλέγονται μεταξύ των πλέον εκτεταμένων (και από πλευράς μήκους και από πλευράς πλάτους) συνεχόμενων συστημάτων στην Ελλάδα. Ως επακόλουθο, διαθέτουν ποικιλία φυτοκοινοτήτων και ειδών. Η μεγάλη έκτασή τους παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της συνολικά καλής κατάστασής τους, καθώς τα συστήματα παρουσιάζουν ανθεκτικότητα και αναταξιμότητα στις τοπικές υποβαθμίσεις λόγω ανθρωπογενών πιέσεων.»

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΜΜΟΘΙΝΩΝ

Αν και τα γεωλογικά στοιχεία της περιοχής που παρατίθενται στην μελέτη (κεφ 3) είναι πολύ στοιχειώδη και δε βοηθούν απολύτως στην κατανόηση της μεγάλης σπουδαιότητας των αμμοθινικών σχηματισμών και του πολύ σημαντικού ρόλου τους στην αντιδιαβρωτική, αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής καθώς και της προστασίας από  την υφαλμύρινση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, από τα ανωτέρω μπορούν να εξαχθούν ορισμένα ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα:

1) Το αμμοθινικό οικοσύστημα της Τριφυλίας έχει απόλυτη συνέχεια με το αμμοθινικό σύστημα της Ηλείας

2) Η μεγάλη έκτασή του και ως προς το μήκος και ως προ το πλάτος είναι εξαιρετικά σημαντική για την διατήρηση αυτού σε καλή κατάσταση.

Στην συγκεκριμένη περικοπή εντύπωση προξενεί η μη αναφορά στην κατάσταση των αμμοθινών στην περιοχή από Αι –Γιαννάκη μέχρι την περιοχή της Ελαίας.

Δηλαδή, από τις άνω διαπιστώσεις, συνάγεται ότι το πλάτος της προστατευόμενης περιοχής όπου βρίσκονται οι αμμοθίνες τελεί σε απόλυτη αναλογία με την διατήρησή τους.

ΕΝΙΑΙΑ Η ΜΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΜΜΟΘΙΝΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ

Γ) Στις σελίδες 85 και 86 αναφέρεται ότι: «Σε ότι αφορά την περιοχή μελέτης, ο οικότοπος 2270* αποτελείται από μικτό δάσος Pinus pinea και Pinus halepensis και αναπτύσσεται σε σταθεροποιημένες οπίσθιες θίνες στη τριτογενή ζώνη βλάστησης (Εικόνα 2.3.4.2.8-1). Ο κόλπος της Κυπαρισσίας αποτελεί μία από τις τέσσερεις θέσεις του οικοτόπου 2270* στην Ελλάδα. Η κατάσταση διατήρησης του οικοτόπου είναι στο 80% της έκτασής του άριστη έως καλή.»

Στο σημείο αυτό παρατηρούμε ότι  ακόμα και την περιοχή του δάσους, η μελέτη, την θεωρεί, χώρο οπισθίων θινών τριτογενούς ζώνης βλάστησης.

Επίσης παρατηρούμε ότι εντοπίζει την καλή διατήρηση του συγκεκριμένου οικοτόπου, γεγονός το οποίο θα οδηγούσε κάθε λογικά σκεπτόμενο άνθρωπο στη ανάγκη προστασίας αυτού ως κόρην οφθαλμού, γιατί είναι προφανές ότι δύνασαι πολύ πιο εύκολα να διατηρήσεις το φυσικό περιβάλλον που σου έχει απομείνει σε  καλή κατάσταση παρά να επαναφέρεις σε καλή κατάσταση ένα κατεστραμμένο περιβάλλον (ιδέ σε πολλά σημεία την Ηλεία).

Δ) Στην σελίδα 84 αναφέρεται ότι: Οι κοινότητες φρυγάνων ή άλλων σκληρόφυλλων θάμνων, που αναπτύσσονται σε σταθερές θίνες από την υπήνεμη πλευρά της πρόσθιας θίνας έως τις οπίσθιες θίνες, αντιστοιχούν στον οικότοπο 2260. Στην περιοχή GR2550005, ο οικότοπος απαντάται σε όλες τις περιοχές από την Ελαία έως το ρέμα Μπραζέρι. Η κατάσταση διατήρησης είναι στις περισσότερες θέσεις άριστη έως καλή. Υποβάθμιση του οικοτόπου έχει προκληθεί από τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής (γεωργικές καλλιέργειες, οικισμοί κλπ).

Στην άνω παράγραφο εντοπίζει ως αιτία υποβάθμισης του οικοτόπου την γεωργική καλλιέργεια και την δόμηση.

Ε) Στην σελίδα 228 αναφέρεται ότι: «Ειδικότερα, το φυσικό περιβάλλον της χερσαίας περιοχής μελέτης χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη αμμωδών παραλιών, αμμοθινικών σχηματισμών και παράκτιων δασών με μεγάλη οικολογική σημασία και αξία, τόσο σε τοπικό – περιφερειακό επίπεδο, λόγω της συνέχειας και της έκτασης που καλύπτουν στη Δυτική Ελλάδα, όσο και σε εθνικό επίπεδο, όπου οι αμμοθινικοί σχηματισμοί διαρκώς μειώνονται σε αριθμό και έκταση. Οι περιοχές αυτές διατηρούνται σε καλή φυσική κατάσταση, ιδίως στο βόρειο (περιοχή Ελαίας) και κεντρικό (Λόφος Βουνάκι) τμήμα της περιοχής μελέτης, όπου εξαιτίας της δυσκολίας πρόσβασης, της έλλειψης πρόσφατων ανθρώπινων επεμβάσεων και της περιορισμένης γενικά παρουσίας ανθρώπινων δραστηριοτήτων διαθέτουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα που αποκαλείται άγρια φύση (wilderness)».

Στην άνω παράγραφο εντοπίζει τα εξής :

1) ότι οι αμμώδεις παραλίες, οι αμμοθινικοί σχηματισμοί και το παράκτιο δάσος έχουν μεγάλη οικολογική σημασία σε εθνικό επίπεδο λόγω της συνέχειας που έχουν. Επομένως τα άνω τρία στοιχεία της φύσεως αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο.

2) Η περιορισμένη ανθρώπινη δραστηριότητα έχει συμβάλει στην διατήρηση σε καλή κατάσταση του άνω συστήματος.

Ε1) Στην σελίδα 247 αναφέρεται ότι: Ως σημαντικότερες περιοχές για την ορνιθοπανίδα της περιοχής μελέτης, επισημαίνονται οι καλαμιώνες και τα παραποτάμια δάση των ποταμών Νέδας και Αρκαδικού, καθώς και τα πευκοδάση μεταξύ Ελαίας και Καλού Νερού.

Στην άνω παράγραφο εντοπίζει ύπαρξη ορνιθοπανίδας στο δάσος Ελαίας. Με δεδομένο ότι, σύμφωνα με την μελέτη τα περισσότερα είδη των πουλιών αυτών είναι μεταναστευτικά σημαίνει ότι ο θαλάσσιος χώρος και ο χώρος του δάσους θα πρέπει να αποτελούν μια αδιάσπαστη ενότητα.

 Στην σελίδα 262 αναφέρεται ότι: «Στην περιοχή μελέτης καταγράφονται παράνομες δραστηριότητες αμμοληψίας από την παραλία καθώς και αυθαίρετης δόμησης……. Θα πρέπει να εκπονηθεί σχετική μελέτη αποκατάστασης για τη διατήρηση των θινών της παράλιας ζώνης και των σημαντικών παράκτιων οικοσυστημάτων».

Επομένως, σύμφωνα  με την ΕΠΜ όχι μόνο πρέπει να προστατευτούν οι υπάρχουσες αμμοθίνες αλλά να γίνει μελέτη αποκατάστασης των καταστραφεισών αμμοθινών.

Ε2) Στην σελίδα 266 αναφέρεται ότι:. Οι αρνητικές δραστηριότητες που συνδέονται με την χωρίς προγραμματισμό και σχεδιασμό ανάπτυξη του τουρισμού/παραθερισμού, οι οποίες σημειωτέον έχουν την τάση να συγκεντρώνονται σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες παράκτιες περιοχές έχοντας προκαλέσει κατάτμηση και τοπική υποβάθμιση της χλωριδικής σύνθεσης και δομής του ευαίσθητου οικοσυστήματος των αμμοθινικών οικοτόπων (2110, 2120, 2210, 2260, 2270*) είναι συνήθως η αυθαίρετη δόμηση, η άναρχη διάνοιξη δρόμων, η χωρίς περιβαλλοντικά κριτήρια εγκατάσταση και λειτουργία υποδομών εξυπηρέτησης επισκεπτών (όπως αναψυκτήρια), η έντονη όχληση και η ρύπανση. Kατά θέσεις οι πιέσεις που ασκούνται είναι έντονες. Ειδικά στο Καλό Νερό η γραμμική ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων και άλλων εγκαταστάσεων κατά μήκος της παραλίας έχει υποβαθμίσει, όχι μόνο το φυσικό περιβάλλον της συγκεκριμένης περιοχής, αλλά έχει μειώσει και την τουριστική της αξία. Οι αμμοθινικοί σχηματισμοί στην εν λόγω περιοχή έχουν καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά ενώ η αμμώδης παραλία εμφανίζει φαινόμενα διάβρωσης.»

Ε3) Στην σελίδα 283 αναφέρεται ότι: Η ανεξέλεγκτη ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η σημαντικότερη αιτία μείωσης και υποβάθμισης των οικοτόπων των θινών και της αμμοθινικής χλωρίδας.

 Από τα άνω προκύπτει ότι:

1) Η κατάτμηση των περιβαλλοντικά ευαίσθητών παράκτιων περιοχών οδηγεί σε υποβάθμιση της χλωριδικής σύνθεσης και της δομής του οικοσυστήματος.

2) ότι οι αμμοθινικοί σχηματισμοί αποτρέπουν την διάβρωση της παραλίας και ως εκ τούτου είναι αναγκαίοι.

3) Ότι η ανεξέλεγκτη ανθρώπινη δραστηριότητα αποτελεί την αιτία υποβάθμισης των αμμοθινών.

4) Ότι η γραμμική ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων και άλλων εγκαταστάσεων οδηγεί σε βέβαιη υποβάθμιση την περιοχή.

Από τις άνω καταγραφές  διαπιστώνουμε ότι, ο μελετητής θεωρεί ότι:

1) Οι αμμοθίνες εκτείνονται μέχρι και το έδαφος του δάσους δηλ στο αμμοθινικό σύστημα περιλαμβάνεται και το δάσος.

2) Οι αμμοθίνες αξιολογούνται ως εξαιρετικής σπουδαιότητας

3) Εντοπίζει ότι κινδυνεύουν από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, δόμηση κ.λ.π. (αρνητικό παράδειγμα Καλό νερό).

4) Θεωρεί την γραμμική ανάπτυξη της δόμησης κατά μήκος της παραλίας, ως καταστροφική.

5) Αναγνωρίζει ότι το δάσος μεταξύ Ελαίας και Αγιαννάκη  αναπτύσσεται σε σταθεροποιημένες οπίσθιες θίνες στην τριτογενή ζώνη βλάστησης.

6) Εντοπίζει ότι το δάσος προστατευόμενος οικότοπος 2270  αποτελεί ενδιαίτημα πανίδας και ορνιθοπανίδας.

7) Αναφέρει ότι το Μεσογειακό πευκοδάσος από Ελαία ως Αγιαννάκη αποτελεί φυσικό όριο μεταξύ αγροτικών εκτάσεων - παράκτιας ζώνης.

Παρά τις άνω παραδοχές η υπό κρίση μελέτη τελικώς, χαρακτηρίζει την περιοχή μεταξύ των δύο προστατευόμενων οικοσυστημάτων, ήτοι μεταξύ αμμοθινών και δάσους, ως γεωργική έκταση στην οποία επιτρέπεται ήπια οικιστική ανάπτυξη.

ΕΣΦΑΛΜΕΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ

Σε αυτό το σημείο θα ήταν συνετό να παραθέσουμε στοιχεία που σχετίζονται με τον λανθασμένο, κατά την άποψη μας, χαρακτηρισμό της περιοχής από την Ελαία έως τον Αγιαννάκη ως γεωργική έκταση:

Για την ευρύτερη περιοχή υπάρχει ένα πλήθος δικαστικών αποφάσεων που αποδεικνύουν πως η εν λόγω θέση από αμμοθινικό οικοσύστημα μετατράπει με βίαιο και όχι φυσικό τρόπο σε ένα τύπο γεωργικής έκτασης. Έτσι, σύμφωνα με το παραχωρητήριο υπ’ αριθμ. 39550/1953 το υπουργείο Οικονομικών παραχώρησε στον Γ. Κανελλάκη έκταση στην περιοχή ενδιαφέροντος συνολικής επιφάνειας 180 στρεμμάτων, χαρακτηρισμένη με τα τότε επιστημονικά δεδομένα ως «άγονος και αμμώδης». Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω καθώς και αεροφωτογραφίες του παρελθόντος αποδεικνύεται ότι το προαναφερόμενο κομμάτι γης των 180 στρεμμάτων που μεταβιβάστηκε στον Κανελλάκη αποτελούσε και αποτελεί την συνέχεια των αμμοθινών από την παραλία μέχρι το δάσος.

Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια πλήθους δικαστικών αγώνων μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Κανελλάκη (με αφορμή την μη εκπλήρωση εκ μέρους του Κανελλάκη των όρων του παραχωρητηρίου), προκύπτει η προσπάθεια του φερόμενου ιδιοκτήτη να μετατρέψει τις αμμοθίνες σε καλλιεργούμενη έκταση δηλαδή η προσπάθεια καταστροφής των αμμοθινών. Συγκεκριμένα στις προτάσεις του Ελληνικού Δημοσίου, στα πλαίσια Δίκης η οποία διεξήχθη στο Πλ. Πρωτοδικείο Αθηνών, με ημερομηνία 12-9-73 (σελ. 13,14,15) και προσθήκης αυτών σελ.1 & 4 προκύπτει ότι, ο Κανελλάκης έκανε εκτροπή των χειμάρρων, κυρίως του χειμάρρου Πηγαδούλι ή Βλασάδα αλλά και άλλων μικρότερων, προκειμένου να αναπλάσει δια της ιλύος το έδαφος και να το μετατρέψει από άγονο κα αμμώδες σε καλλιεργήσιμο. Ο ίδιος ο Κανελλάκης στις προτάσεις του με ημερομηνία 10-9-73 (σελ. 2) αναφέρει ότι προέβη σε ισοπέδωση των αμμοθινών ολόκληρης της εκτάσεως, σε εκτροπή τριών παρακειμένων ξηροποτάμων σε τρόπο ώστε τα ύδατα αυτών κατά τους χειμερινούς μήνες να εγκλωβίζονται «εις τεχνητάς λίμνας» με σκοπό την προοδευτική αξιοποίηση της εκτάσεως. Επίσης από τις αποφάσεις με αριθμούς Α.Π.817/85, Α.Π.418/78 και Α.Π.4160/77 προκύπτει ότι, το έδαφος σταθερά παρέμενε αμμώδες και άγονο και η προσπάθεια του μεν ιδιοκτήτη ήταν να αποδείξει ότι κατά ένα μέρος τουλάχιστον, μετετράπη σε καλλιεργούμενη έκταση, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο σταθερά ισχυριζόταν ότι πρόκειται για αμμώδη και άγονη έκταση που ουδέποτε μετετράπη σε γεωργικά καλλιεργούμενη.

Επομένως σύμφωνα με τα άνω η περιοχή από την παραλία μέχρι και το έδαφος του δάσους αποτελείται από αμμοθίνες.  

Από την άλλη πλευρά η ΕΠΜ θεωρεί ζώνες απολύτου προστασίας τους δύο οικότοπους, ήτοι τις αμμοθίνες και το δάσος. Η ίδια μελέτη αναφέρει ότι το δάσος και οι αμμοθίνες αποτελούν συνέχεια των ίδιων οικοσυστημάτων του Ν Ηλείας.

Επίσης η ίδια μελέτη επισημαίνει ότι τα δύο αυτά συστήματα αμμοθινών και δάσους, είναι αλληλένδετα. Συγκεκριμένα, στην ΕΠΜ, οι αμμοθίνες χωρίζονται σε τρία είδη. Το πρώτο: 1^η θίνα με πρωτογενή βλάστηση το δεύτερο: 2^η θίνα με δευτερογενή βλάστηση και το τρίτο: 3^η θίνα με τριτογενή βλάστηση.

Επίσης σε διάφορα σημεία της μελέτης αναφέρεται ότι το δάσος αποτελεί το όριο με μεταξύ των καλλιεργημένων εκτάσεων και της παραλίας.

Άρα, είναι προφανές ότι, η στενή λωρίδα γης μεταξύ του αιγιαλού και του δάσους δεν μπορεί να μην αποτελεί συνέχεια του οικοσυστήματος της προστατευόμενης θαλάσσιας περιοχής, του συνεχόμενου προστατευόμενου συστήματος αμμοθινών και του προστατευόμενου δάσους.

Η λογική συνέχεια όλων των άνω διαπιστώσεων της ΕΠΜ θα ήταν ότι αμμοθίνες και δάσος αποτελούν ένα ενιαίο οικοσύστημα. Κάτι τέτοιο συμπεραίνεται και από την ίδια ονομασία των οικότοπων προτεραιότητας 2250 και 2270. Το Παράρτημα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ αναγνωρίζει στους εν λόγω κωδικούς αμμοθινικά συστήματα από την μια σε συνδυασμό με τα δασικά είδη Άρκευθος (Juniperus spp), κουκουναριά (Pinuς pinea) και Θαλάσσια Πεύκη (Pinuς pinaster).

Παρ όλα αυτά ο μελετητής διασπά το σύστημα αυτό, «φυτεύοντας» μεταξύ του δάσους και των αμμοθινών έκταση δομήσιμη, διασπώντας έτσι την λειτουργική ενότητα των οικοτόπων. Η λωρίδα γης η οποία κείται μεταξύ των δύο προστευόμενων οικοτόπων, δηλαδή των αμμοθινών και του δάσους, έχει πολύ μικρό πλάτος το οποίο ανέρχεται στα 100-150μ. Στην πραγματικότητα αποτελεί μέρος του αμμοθινικού συστήματος, επί του οποίου έγινε μεγάλη προσπάθεια για να αποκτήσει την σημερινή μορφή (όπως εξηγείται παραπάνω με τις δίκες εναντίον του κυρίου Κανελλάκη), αλλά εύκολα η φύση έχει την δυνατότητα, εφόσον αφεθεί δίχως επεμβάσεις, να το αποκαταστήσει.

Εξ άλλου η περιοχή αυτή στο γεωλογικό χάρτη ο οποίος περιλαμβάνεται στην μελέτη με ημερομηνία Ιούνιος 2014 την έκταση αυτή την θεωρεί «αμμοθινική». Το ίδιο ισχύει και για τον συνημμένο στην μελέτη χάρτη κατά CORINE.

Ωστόσο ο μελετητής, ο οποίος θα έπρεπε για τον χαρακτηρισμό των οικοτόπων να λαμβάνει υπόψη του τους άνω χάρτες, τελικώς εντελώς αντιφατικά με τα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία αναφέρει στην υπό κρίση μελέτη, καταλήγει στο αυθαίρετο συμπέρασμα ότι μεταξύ των προστατευόμενων οικοσυστημάτων των αμμοθινών και του δάσους υφίσταται περιοχή την οποία, επειδή καταγράφει ως γεωργική, την εντάσσει στο καθεστώς της οικιστικής ανάπτυξης (ήπιας). Μάλιστα φτάνει  στο σημείο να προβλέπει το όριο της γραμμής δόμησης να απέχει 5 (!!) μόλις μέτρα απ τους αμμοθινικούς οικοτόπους, κάτι που ασφαλώς μόνο προστασία δεν μπορεί να θεωρηθεί (κυρίως αν ληφθεί υπόψη ο δυναμικός χαρακτήρας κάποιων αμμοθινικών σχηματισμών που εξελίσσονται μέσω της διαρκούς αιολικής μεταφοράς ιζήματος προς το εσωτερικό τμήμα της παράκτιας ζώνης).

Έτσι ενώ ο ίδιος στο Καλό Νερό αναγνωρίζει ότι υπάρχει καταστροφή του περιβάλλοντος από την παραλιακή δόμηση, έρχεται να προτείνει για την περιοχή ΕΛΑΙΑΣ –ΑΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ  η οποία έχει μέχρι σήμερα διασωθεί ένα μέτρο αντί μέτρων προστασίας, μέτρο καταστροφής της.

ΣΤ) Επίσης αξίζει να παρατηρηθεί ότι ενώ η παρούσα ΕΠΜ αναφέρει ότι λαμβάνει υπόψη της την μελέτη που έχει καταρτισθεί το 2002 από τον σύλλογο ΑΡΧΕΛΩΝ ωστόσο δεν δίνει καμία εξήγηση γιατί διαφοροποιείται η πρόταση της σε σχέση με εκείνη για την δόμηση στην περιοχή μεταξύ των δύο προστατευόμενων οικοσυστημάτων. Δηλαδή, όφειλε ο μελετητής να αναπτύξει στην παρούσα μελέτη σε ποια επιστημονικά δεδομένα στηρίχθηκε και κατέληξε σε διαφορετική πρόταση από αυτή στην οποία κατέληξε η προηγούμενη μελέτη. Πως ξαφνικά, ενώ προτείνεται η ενιαία αντιμετώπιση της ευρύτερης περιοχής μελέτης ως προστατευόμενης, λόγω της ύπαρξης της θαλάσσιας χελώνας, οι οποίες εξαρτώνται απόλυτα από τα αμμοθινικά οικοσυστήματα όπως είναι διαμορφωμένα στην περιοχή, από την άλλη στα τελικά συμπεράσματα προτείνει την διάσπαση της σε χώρο όπου θα επιτρέπεται υπό όρους η δόμηση? Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί πως η υιοθέτηση της πρότασης της ΕΠΜ θέτει σε κίνδυνο την διαπιστωμένη αύξηση των τόπων φωλεοποίησης των θαλάσσιων χελωνών. Ως γνωστόν η περιοχή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες παρουσιάζει έντονη επισκεψιμότητα από τουρίστες –γεγονός που ωθεί τους κατοίκους ή άλλους επενδυτές σε άναρχη διαμόρφωση τουριστικών καταλυμάτων ή άλλων μορφών όπως παρατηρείται στην ευρύτερη περιοχή μελέτης. Επομένως η θέσπιση μιας λωρίδας γης 100-150 μέτρων ως γεωργικής γης όπου επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις η δόμηση, ποιον διασφαλίζει τελικά ότι δεν θα επεκταθεί προκειμένου να ικανοποιήσει τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες της τουριστικής ανάπτυξης?    

Είναι προφανές ότι κανένα τέτοιο στοιχείο επιστημονικό δεν υπήρξε. Αντιθέτως η πρόταση δόμησης είναι πρόταση σκοπιμότητας εντελώς αστήρικτη σε επιστημονικά δεδομένα.

Ζ) Εξ άλλου η ΕΠΜ, με την μη προστασία την οποία τελικώς εισηγείται, δεν απαντά και στις παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή δεν απαντά στην αιτιολογημένη πρόταση και στην παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η πρόταση της ΕΠΜ δεν λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο που υφίσταται να κριθεί από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο ότι η Χώρα μας υιοθετώντας τα προτεινόμενα από αυτή μέτρα, στην πραγματικότητα δεν λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προστασίας ή ότι τα μέτρα τα οποία λαμβάνει είναι κατ’ επίφαση προστατευτικά, ενώ στη πραγματικότητα νομιμοποιούν την κακοποίηση της συγκεκριμένης περιοχής NATURA, με αποτέλεσμα να επιβληθούν δυσβάσταχτα πρόστιμα στην Χώρα μας.

Η) Τέλος, στην αξιολόγηση των αμμοθινικών οικοτόπων από σελ. 237 και μετά καθώς και από την σελ. 268 και μετά, δεν εντοπίζεται ως απειλή η εκτεταμένη εκτός σχεδίου- δόμηση, όταν είναι γνωστές οι προθέσεις μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων και επίσης είναι δεδομένη η αντίθεση της ΕΕ που εκφράζεται λεπτομερώς στην από 1.10.12 Αιτιολογημένη Γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ούτε λαμβάνουν καθόλου υπόψη τους οι συντάκτες της ΕΠΜ όλα τα επίσημα έγγραφα δημοσίων υπηρεσιών και ανεξάρτητων αρχών (Περιφέρεια Πελοποννήσου, Γενική Δνση Πολεοδομίας του ΥΠΕΚΑ, Ειδική Υπηρεσία Ελεγκτών Περιβάλλοντος, Ελεγκτής Δημόσιας Διοίκησης κ.α.) από τα οποία προκύπτουν συγκεκριμένες αυθαίρετες ανθρώπινες παρεμβάσεις και συστηματικές φθορές στους οικοτόπους και στο ευρύτερο περιβάλλον.

Έτσι είναι προφανές ότι στην στάθμιση των ένθεν και ένθεν συμφερόντων η μελέτη θυσιάζει και το συμφέρον της προστασίας του περιβάλλοντος και το Δημόσιο συμφέρον της μη τιμωρίας της Χώρας μας με πρόστιμα προς χάριν ιδιωτικών συμφερόντων των φερομένων ως κυρίων των εκτάσεων που εκτείνονται μεταξύ των δύο προστατευόμενων οικοσυστημάτων από την περιοχή της Ελαίας μέχρι την Κυπαρισσία.

Θ) Προκαλεί απορίες γιατί, ενώ ο κος Γεωργίου (επιστημονικός συνεργάτης της μελετητικής ομάδας) παρέδωσε χάρτες σε κλίμακα 1:1000 με την καταγραφή των οικοτόπων, και οι χάρτες άλλων υπηρεσιών (γεωλογικός, CORIN) που συνοδεύουν την μελέτη είναι πολύ πιο αναλυτικοί, ο μελετητής παρέδωσε τελικά χάρτες σε κλίμακα 1:25.000 και 1:50.000 με συνέπεια να είναι δύσκολη ή αδύνατη σε ορισμένες περιπτώσεις η επαρκής ανάγνωση και αξιολόγηση της. Ειδικά οι χάρτες των τύπων οικοτόπων αλλά και των ζωνών προστασίας θα πρέπει να είναι σε κλίμακα τουλάχιστον 1:5000 και με ευκρινέστερα/ακριβέστερα χρωματικά υπομνήματα. Στο θέμα αυτό ο μελετητής εξάντλησε το δικαίωμα που του δίνουν οι προδιαγραφές που έχουν προβλεφθεί όσον αφορά την κλίμακα των σχεδίων και των χαρτών, αλλά έχασε την ουσία που είναι η σαφής και αναλυτική παρουσίαση των δεδομένων που παρουσιάζουν.

Ι) Στα πλαίσια της ρύθμισης του χώρου που επιχειρείται από την πολιτεία, και δεδομένου ότι πρόκειται για μία περιοχή που χρήζει προστασίας, θα πρέπει να αναζητηθούν τα πολεοδομικά, νομικά ή άλλα εργαλεία (ειδικοί όροι δόμησης, καθορισμός ΖΟΕ, πρόβλεψη περιοχών υποδοχής δόμησης, περιορισμός χρήσεων, απαγόρευση ή περιορισμός κατατμήσεων, έλεγχος διάνοιξης δρόμων κ.α.), προκειμένου να αποφύγουμε τις καταστροφικές συνέπειες που είχε η εκτός σχεδίου δόμηση στη χώρα μας. Με ευκαιρία τα εργαλεία που μας προφέρονται μέσω του κανονιστικού πλαισίου της περιοχής, θα πρέπει να αποφύγουμε, όσο είναι δυνατόν, την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη δικτύων και υποδομών, της προσβασιμότητας και των απορριμμάτων σε βάρος του περιβάλλοντος. Να δημιουργήσουμε τους μηχανισμούς, σε συνεργασία με τον φορέα διαχείρισης και τους πολίτες, ώστε οι πόροι, δημόσιοι και ιδιωτικοί, και τα οικοδομικά επαγγέλματα να κατευθυνθούν στις αναπλάσεις δημόσιων και ιδιωτικών χώρων εντός σχεδίων ή οικισμών, στον ενεργειακό και ποιοτικό ανασχεδιασμό/αναβάθμιση του τεράστιου οικιστικού αποθέματος, στη συντήρηση των μνημείων και των παραδοσιακών συνόλων, καθώς και στην επούλωση των καταστροφών του φυσικού περιβάλλοντος -σε αναδασώσεις, δενδροφυτεύσεις, αποκαταστάσεις τοπίων και κτιριακών συνόλων.

ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η ορθή θέση η οποία απορρέει αβίαστα με την μελέτη των δεδομένων της ΕΠΜ είναι ότι, δεν είναι επιτρεπτή η διάσπαση των δύο προβλεπομένων οικοσυστημάτων απόλυτης προστασίας της περιοχής, με εμβόλιμη γεωργική γη επί της οποίας θα επιτρέπεται η δόμηση. Αντιθέτως η στενή λωρίδα γης μεταξύ των δύο προστατευόμενων οικοσυστημάτων θα πρέπει και αυτή να θεωρηθεί προστατευόμενη έτσι ώστε να αποτελεί ενιαίο σύνολο προστασίας από την παραλία μέχρι και το δάσος.

Η ορθότητα της άνω απόψεως ερείδεται στα εξής τρία στοιχεία:

1) Ο χώρος της έκτασης αυτής, σύμφωνα με τον γεωλογικό  χάρτη της ΕΠΜ, τον χάρτη κατά CORINE και πλήθος αναφορών στο περιεχόμενο της έκτασης ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ ΧΩΡΟΣ ΑΜΜΟΘΙΝΩΝ, δηλαδή χώρος οικοτόπου απόλυτης προστασίας.

2) Ακόμα και αν θεωρήσει κανείς ότι δεν είναι σήμερα χώρος αμμοθινών, αυτό οφείλεται σε ανθρώπινη επέμβαση και επομένως θα έπρεπε να ληφθεί μέριμνα για την αποκατάσταση, της όποιας καταστροφής των θινών.

3) Ακόμα και αν θεωρήσει κανείς ότι, από μόνος του ο χώρος αυτός δεν είναι χώρος που χρήζει προστασίας, ακόμα και τότε θα έπρεπε να τεθεί σε καθεστώς απόλυτης προστασίας γιατί η ενότητα του με τα ένθεν και ένθεν προστατευόμενα οικοσυστήματα είναι απολύτως αναγκαία, για την διατήρηση αυτών δηλ για την διατήρηση του δάσους και του χώρου των χαρακτηριζόμενων από την μελέτη αμμοθινικών.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ